جراحی لوزه یا تونسیلکتومی یکی از رایج‌ترین عمل‌های گوش، حلق و بینی در کودکان و بزرگسالان است. این عمل معمولاً برای درمان عفونت‌های مکرر لوزه، بزرگی غیرطبیعی آن‌ها و مشکلات تنفسی انجام می‌شود. اگرچه جراحی لوزه به‌عنوان یک عمل شایع و نسبتاً ساده شناخته می‌شود، اما مراقبت بعد از جراحی لوزه اهمیت زیادی در سرعت بهبود، کاهش عوارض و کنترل درد دارد.
بسیاری از بیماران و خانواده‌ها پس از ترخیص از بیمارستان با پرسش‌های متعددی روبه‌رو می‌شوند: چه داروهایی باید مصرف شود؟ چه غذاهایی مناسب است؟ چه علائمی طبیعی است و کدام موارد نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند؟
در این مقاله به‌طور کامل به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم و تمام نکات لازم برای مراقبت بعد از عمل لوزه را مرحله به مرحله توضیح می‌دهیم.
چرا برخی افراد به جراحی لوزه نیاز پیدا می‌کنند؟
لوزه‌ها غدد کوچکی در دو طرف حلق هستند که بخشی از سیستم ایمنی محسوب می‌شوند. آن‌ها در خط مقدم دفاعی بدن علیه میکروب‌ها و ویروس‌ها قرار دارند، اما گاهی خودشان به منبع بیماری و عفونت تبدیل می‌شوند. در چنین مواقعی، پزشک توصیه به عمل لوزه می‌کند.
مهم‌ترین دلایل انجام این جراحی عبارتند از:
عفونت‌های مکرر لوزه (تونسیلیت مزمن): ابتلا به گلودرد و عفونت بیش از 5 تا 7 بار در سال، نشانه‌ای برای نیاز به جراحی است.
بزرگی بیش از حد لوزه‌ها: این مشکل می‌تواند باعث تنگی راه تنفس، خر و پف شدید، وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب) یا دشواری در بلع شود.
تشکیل آبسه یا عوارض عفونی: گاهی عفونت از لوزه‌ها فراتر رفته و به بافت‌های اطراف سرایت می‌کند.
مشکلات گفتاری یا بلع: بزرگی لوزه روی کیفیت صدا و ادای کلمات اثر می‌گذارد و بلع غذا را سخت‌تر می‌کند.
سوءتغذیه و کاهش وزن در کودکان: کودکی که به‌خاطر بزرگی یا عفونت لوزه نمی‌تواند غذا بخورد، دچار کاهش وزن یا تأخیر رشد می‌شود.
شک به بدخیمی یا تغییرات غیرطبیعی در بافت لوزه: در موارد نادر، جراحی برای بررسی دقیق‌تر انجام می‌شود.
به‌طور خلاصه، عمل لوزه زمانی توصیه می‌شود که به جای نقش محافظتی، برای فرد مشکلات جدی ایجاد کند. تشخیص نهایی همواره با پزشک متخصص گوش، حلق و بینی است.
مصرف داروهای بعد از جراحی لوزه
یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراقبت بعد از جراحی لوزه، مصرف صحیح داروهاست. داروها معمولاً برای کاهش التهاب، کنترل درد و جلوگیری از عفونت تجویز می‌شوند. استفاده نادرست یا نامنظم می‌تواند باعث کند شدن روند بهبود یا ایجاد عوارض شود.
برنامه دارویی پس از عمل:
شربت سفالکسین: هر 6 ساعت یک قاشق غذاخوری
قطره سدیم کلراید: 2 قطره داخل بینی، هر 12 ساعت
قطره بتامتازون: 2 قطره داخل بینی، هر 12 ساعت
شربت دیفن هیدرامین: یک قاشق غذاخوری، هر 6 ساعت
کپسول ترانگزامیک اسید: صبح ناشتا و قبل از خواب، یک عدد (داخل 10 سی سی آبمیوه حل شود)
رعایت دقیق این دستور مصرف، روند ترمیم را سریع‌تر می‌کند و احتمال خونریزی یا عفونت را به حداقل می‌رساند.
رژیم غذایی بعد از جراحی لوزه
تغذیه مناسب از دیگر ارکان اصلی در مراقبت بعد از جراحی لوزه است. غذاهایی که انتخاب می‌کنید باید نرم، خنک و فاقد ادویه و مواد محرک باشند.
مصرف غذاهای سفت و داغ مثل نان سنگک، پیتزا و فست‌فود تا یک ماه ممنوع
چون باعث تحریک زخم و افزایش احتمال خونریزی می‌شوند.مصرف مایعات و غذای خنک و بستنی ساده توصیه می‌گردد
مایعات سرد و غذاهای نرم التهاب و درد را کاهش می‌دهند.یک هفته بعد از جراحی می‌تواند غذای سفره را استفاده کند، به شرطی که غذا نرم باشد
مثل برنج نرم، سوپ، پوره سیب‌زمینی و ماکارونی له‌شده.
علائم طبیعی بعد از جراحی لوزه
شناخت علائم طبیعی، نگرانی بیمار و خانواده را کاهش می‌دهد:
کاهش وزن و گوش درد طبیعی است. به‌خاطر کم‌اشتهایی و التهاب ایجاد می‌شود.
لکه‌های سفید در انتهای حلق عفونت نیست، بلکه جای زخم است.
تغییر صدا پس از عمل طبیعی است و به‌تدریج بهبود پیدا می‌کند.
خروج مایع از بینی هنگام بلع طبیعی است و با گذر زمان برطرف می‌شود.
محدودیت‌ها و توصیه‌های ضروری
برای پیشگیری از عوارض باید محدودیت‌ها جدی گرفته شوند:
تا یک ماه ورزش و با صدای بلند صحبت کردن ممنوع است.
اجتناب از حضور در مکان‌های آلوده یا پر گرد و غبار.
پرهیز از نوشیدنی‌های اسیدی مثل نوشابه و آب پرتقال در هفته‌های اول.
مراقبت‌های بهداشتی و محیطی
علاوه بر دارو و تغذیه، شرایط محیطی هم در بهبودی مؤثر است:
استفاده از دستگاه بخور یا مرطوب‌کننده برای جلوگیری از خشکی گلو.
خواب و استراحت کافی.
پرهیز از تماس با بیماران سرماخورده یا مبتلا به آنفولانزا.
علائم هشدار و مراجعه به پزشک
گرچه بیشتر نشانه‌ها طبیعی هستند، اما بعضی علائم نیازمند توجه فوری هستند:
در صورت خونریزی، باید سریعاً به اورژانس مراجعه کنید. (در اراک بیمارستان‌های قدس، سینا، امیرکبیر و خوانساری آماده پذیرش هستند.)
همچنین تب بالا، بی‌حالی شدید یا دشواری در بلع علائمی هستند که باید با پزشک در میان گذاشته شوند.
اگر به دنبال پزشک متخصص و باتجربه برای عمل لوزه هستید، می‌توانید به دکتر بنیامین رحمتی مراجعه کنید. ایشان با تجربه فراوان در زمینه جراحی‌های گوش، حلق و بینی و توجه دقیق به جزئیات مراقبت بعد از جراحی لوزه، یکی از بهترین گزینه‌ها برای بیماران در اراک و مناطق اطراف به شمار می‌آیند.
جمع‌بندی
جراحی لوزه عملی ساده اما مهم است و آنچه نتیجه را مشخص می‌کند، کیفیت مراقبت‌های پس از آن است. مراقبت بعد از جراحی لوزه شامل مصرف منظم داروها، رژیم غذایی صحیح، رعایت محدودیت‌های حرکتی و آگاهی از علائم طبیعی و هشداردهنده است.
با رعایت دقیق این نکات، روند بهبود سریع‌تر می‌شود و بیمار بدون عارضه دوران نقاهت را پشت سر می‌گذارد. همچنین مراجعه به پزشک متخصصی مانند دکتر بنیامین رحمتی می‌تواند خیال بیمار و خانواده او را از انجام یک جراحی موفق و مراقبت‌های اصولی راحت کند.
